Waarom praten we in onze slaap?

De wetenschappelijke benaming voor praten in je slaap is ​‘somniloquy’. Ongeveer de helft van de kinderen zou het wel eens doen. Dat aantal zwakt af naarmate we ouder worden: nog maar 5% van de volwassen praat in zijn slaap. Het kan gaan om onlogisch gemompel, maar soms ook over complete volzinnen. 

Hoe komt het?

‘Slaappraters’ reageren niet hetzelfde als anderen op de stoffen ​‘glycine’ en ​‘gamma-aminoboterzuur’ die onze hersenen vrijgeven wanneer we in slaap vallen. Die zorgen voor een tijdelijke verlamming en schakelen bij de meeste mensen de stembanden uit. Maar dus niet bij iedereen. Daardoor kan de stem toch nog klanken produceren.

Praten we overdag anders dan ​‘s nachts?

In 1981 publiceerde Arthur Arkin, een onderzoeker aan de City University van New York, op basis van zijn vele observaties een boek over ​‘sleep talking’. Hij merkte op dat onze slaappraat taalkundig erg lijkt op onze normale spraak. Al verspreken we ons ​‘s nachts iets vaker. Het grootste verschil zit inhoudelijk: er gaat meestal maar weinig logica schuil achter ons nachtelijk gebrabbel. De opvallendste overeenkomst zit hem in de grammatica: ook ​‘s nachts vormen we meestal een perfecte woord- en zinsstructuur. Opmerkelijk, want dat is veel moeilijker dan een betekenisvolle inhoud creëren. Blijkbaar zitten de grammaticaregels dus stevig verankerd in ons brein.

Wat vertellen we als we slapen?

Je kunt op je beide oren slapen. Wie ​‘s nachts babbelt, onthult zijn grootste geheimen niet. Inhoudelijk gaat het meestal nergens over. Met je slaappratende partner in gesprek gaan, heeft ook geen zin. De thalamus — een diepgelegen hersenkern — voorkomt dat je wakker wordt van de zachtste geluidjes, waardoor de slaper je dus niet zal verstaan. Ga je toch in gesprek? Dan lijkt het misschien wel wat op een dialoog, maar dan zonder echte inhoud of betekenis. 

Is slaappraten gevaarlijk?

Slaappraten is vooral hinderlijk voor diegene die naast je slaapt en minder voor jezelf. Maar als je het vaak doet, kan het een gevolg zijn van een ander probleem zoals stress of een slaapstoornis. Als je merkt dat je overdag ernstig vermoeid bent, kan je best eens langs je dokter gaan. Want wie slecht of te weinig slaapt, loopt op termijn meer risico op hart- en vaatziektes, diabetes en obesitas. 

Kan je er iets tegen doen?

Goed — en ongestoord — slapen, start met de juiste slaapgewoontes. Beweeg voldoende overdag en probeer telkens rond hetzelfde tijdstip te gaan slapen en op te staan. Stress is nooit goed, ook niet bij slaapproblemen, en een glaasje wijn of een kopje koffie voor televisie laat je ook best achterwege. Zo ga je hopelijk een stille nacht tegemoet.