Waarom is stoppen met roken zo moeilijk?

Er zitten meer dan 4000 chemische stoffen in tabaksrook. Maar nicotine is toch wel de grootste boosdoener: het zorgt ervoor dat we verslaafd raken aan sigaretten. Sterker nog: nicotine behoort tot de drie meest verslavende drugs ter wereld. Na cocaïne en heroïne. En tabaksfabrikanten doen er alles aan om die verslavende werking te versterken, door bijvoorbeeld zoetstoffen toe te voegen.

Nicotine bedriegt ons brein

Nicotine lijkt sterk op een stof die al van nature voorkomt in ons lichaam — namelijk, op de neurotransmitter acetylcholine. Onze hersenen kunnen beide stoffen niet uit elkaar houden. Bij elk trekje van een sigaret (waarbij nicotine het lichaam binnenkomt) denken we dus dat er acetylcholine wordt aangemaakt. Acetylcholine stimuleert de aanmaak van het gelukshormoon dopamine, wat je een goed gevoel geeft. En dus heeft nicotine datzelfde effect op ons lichaam.

15 sigaretten per dag

Een ontspannen en gelukkig gevoel door nicotine — klinkt goed, toch? Ja, voor eventjes. Tot onze hersenen merken dat we nogal veel dopamine opwekken en op de rem gaan staan. Ze beslissen minder sterk te reageren op de dopamine. Maar daardoor snakken we, als we dan even niet roken, al snel weer naar meer. Uiteindelijk zal een gemiddelde roker 15 sigaretten per dag nodig hebben om de dopamine-honger te stillen.

Meer plezier door herhaling

Alsof de dopamine-smeekbede van de hersenen het nog niet moeilijk genoeg maakt, komt er nog een extra trigger bij: het genot dat nicotine veroorzaakt, wordt vergroot doordat de inname ervan zo vaak wordt herhaald (namelijk bij elk trekje aan de sigaret) en meestal samenvalt met ander aangenaam gedrag (bijvoorbeeld koffie drinken of tv-kijken). Het maakt de motivatie om te blijven roken alleen maar groter.

Stoppen: moeilijk, maar nodig

Het goede nieuws voor rokers is dat ze geen slappelingen zonder wilskracht zijn: hun hersenen maken stoppen met roken gewoon aartsmoeilijk. Het slechte nieuws: roken is echt ontzettend ongezond. Het is niet alleen schadelijk voor de longen, het veroorzaakt ook verschillende soorten kanker en heeft een slechte invloed op chronische ziekten zoals diabetes. Wie slim is, begint er dus niet aan. De anderen zullen de strijd moeten aangaan met hun smekende hersenen.