Gelukkige verjaardag, Darwin!

Hij kan niet tegen bloed

Darwins vader, die arts was, zag hem maar wat graag in zijn voetsporen treden. En dus repte Charles zich in 1825 naar de University of Edinburgh om er geneeskunde te studeren. Maar de lessen vervelen hem al snel en — erger nog — hij kan niet tegen bloed. Gedaan met de medische studies en meteen ook het einde van zijn vaders grote droom.

Hij was bijna priester geworden

Hoewel Darwins werk heel wat opschudding veroorzaakte bij gelovigen, komt hij uit een katholieke familie. Straffer nog, na zijn mislukte medische studie schrijft Darwin zich in voor de opleiding theologie aan de University of Cambridge. Hij studeert af, maar besluit zich niet meteen tot priester te laten wijden. In plaats daarvan gaat hij op ontdekkingsreis met het zeilschip HMS Beagle. De start van zijn wetenschappelijke carrière.

Hij werkte meer dan 20 jaar aan zijn theorie

Darwin beschreef zijn evolutietheorie en de rol van natuurlijke selectie in zijn boek On the Origin of Species. Hij hintte al naar zijn theorie in een notitieboekje kort na zijn wereldreis met de HMS Beagle. Die eindigde in 1836, maar toch duurde het tot 1859 voordat Darwin zijn boek uitbracht. 

Hij ontdekte niet als enige ​‘natuurlijke selectie’

Darwin moest zijn evolutietheorie vroeger publiceren dan hij eigenlijk wou, omdat er concurrentie opdook. Onafhankelijk van Darwin ontwikkelde ook de Britse bioloog, Alfred Russel Wallace een theorie mét aandacht voor natuurlijke selectie. Toen Darwin dat te weten kwam, schoot hij een versnelling hoger. On the Origin of Species werd snel klaargemaakt voor publicatie en de wereld in gestuurd. Wallace zal uiteindelijk pas tien jaar later zijn eigen boek uitbrengen.

Hij vermoedde meer dan hij echt wist

Hoe survival of the fittest precies werkte, wist Darwin niet. Hij wist dat eigenschappen werden overgeërfd, maar naar het mechanisme daarachter kon hij alleen raden. Pas na zijn dood, toen rond 1900 de erfelijkheidswetten van Mendel herontdekt werden en in 1954 de structuur van DNA werd vastgelegd door Watson en Crick, werd duidelijk hoe natuurlijke selectie écht werkt.

Hij heeft een eigen wetenschapsprijs

Als erkenning voor zijn grote wetenschappelijke verdiensten, riep de Royal Society of London een wetenschapsprijs in het leven die Darwins naam draagt. De eerste Darwin Medal werd in 1890 uitgereikt aan … Alfred Russel Wallace. Jawel, de man die Darwin bijna voor was. De Darwin Medal wordt vandaag nog steeds uitgereikt.

Hij was zo goed als heel zijn leven ziek

Vlak voor zijn wereldreis verslechterde Darwins gezondheid. Het startte met hartkloppingen en pijn op de borst, en werd erger met maagproblemen en vermoeidheid. Darwins kwalen bleven hem de rest van zijn leven achtervolgen. In die mate dat hij regelmatig zijn onderzoek moest staken en maar weinig (wetenschappelijke) bijeenkomsten bijwoonde. Het werd nooit duidelijk wat zijn ziekte precies veroorzaakte.

Hij at exotische dieren

Darwin bestudeerde niet alleen een bont allegaartje dieren, hij — hou je vast — at ze ook. Hij vormde samen met enkele Cambridge-studenten een gourmet club, die zich tegoed deed aan exotische vogels en dieren die ​“tot dan onbekend waren voor het menselijke gehemelte”. Zo kreeg Darwin havik- en uilenvlees op zijn bord. Later, tijdens zijn reis met de Beagle, hield hij zijn avontuurlijke dieet aan en smulde hij van stukjes gordeldier, schildpad en poema.

Hij bedacht ​‘survival of the fittest’ niet

De beroemde wetenschappelijke uitdrukking ​‘survival of the fittest’ werd voor het eerst gebruikt in een boek van de Engelse filosoof Herbert Spencer in 1864 — vijf jaar na de publicatie van On the Origin of Species. Darwin nam de zin over bij een herdruk van zijn boek, waarbij hij eerlijk vermeldde dat ​“de uitdrukking van Herbert Spencer accurater is.”