Maken we binnenkort zuurstof op de maan?

Wonen we ooit op de maan? Niet zo’n gekke vraag, als je weet dat het idee om de maan te koloniseren al een tijdje leeft onder ambitieuze ruimtevaartorganisaties. Maar voor dit zelfs nog maar overwogen kan worden, moet er nog een — toch niet onbelangrijke — stap gezet worden: zuurstof voorzien op de maan. Op lange termijn kunnen we dit immers niet telkens vanop aarde blijven meenemen.

Zuurstof uit maanstof

Wetenschappers zijn al een hele tijd op zoek naar manieren om zuurstof op de maan te produceren. Hun oog viel daarbij op maanstof — of in wetenschapstermen ​‘maanregoliet’: het laagje los, verweerd materiaal dat de bovenste paar meter van het maanoppervlak vormt. Zuurstof uit maanstof maken is minder vreemd dan het lijkt: het materiaal bestaat er immers voor zo’n 40% uit.

Het lastige? Die zuurstof is niet onmiddellijk beschikbaar voor gebruik. Ze is nog chemisch gebonden in de vorm van mineralen en glas, en moet eerst dus nog geëxtraheerd worden. Maar hoe doe je dat? De Europese Ruimteorganisatie ESA besloot een wedstrijd te organiseren waarin ze die vraag losliet op enkele clevere onderzoeksteams.

Uitdaging: bouw een zuurstoffabriek

Begin 2022 werd de winnaar van de ESA-wedstrijd gevonden: het consortium Thales Alenia Space. Het kreeg van ESA meteen de opdracht om hun ingenieuze apparaat ook daadwerkelijk te bouwen én er zuurstof mee op de maan te maken.

Dat belooft een flinke uitdaging te worden: het apparaat van Thales Alenia Space moet niet alleen compact zijn, zodat het makkelijk meegenomen kan worden naar de maan, maar moet er ook in slagen om minstens 70% van de beschikbare zuurstof in maanregoliet te extraheren. En dat moet ook nog eens snel gebeuren: het apparaat zal immers draaien op zonne-energie, waardoor het klaar moet zijn vóór de pikdonkere maannacht — een periode van ongeveer twee weken waarin dat deel van de maan niet door de zon wordt beschenen.

To infinity … and beyond

Thales Alenia Space zal in deze eerste fase starten met een vrij klein apparaatje dat — hopelijk — feilloos werkt, maar het uiteindelijke doel is een veel grotere versie die voldoende ademlucht voor astronauten kan leveren. Verloopt alles zoals gehoopt, dan verrijst er binnen enkele jaren een volledige zuurstof-fabriek op de maan.

Het apparaat dat Thales Alenia Space belooft te bouwen is een belangrijke eerste stap richting een maan-kolonie én richting verdere ontdekkingsreizen in het heelal, want als we verder het universum in willen, zullen we nood hebben aan een tussenstop op de maan.