Kan je een ei bakken op een auto?

Die vraag stelde hln​.be ons vorige week. En dus deden we zoals dat gaat in de wetenschap: we namen de proef op de som en bakten een eitje… Op een motorkap. Op wat de warmste dag van het jaar hoorde te zijn.
Eitje bakken op auto6

Het resultaat van ons experiment kan je in het filmpje hieronder bekijken. Waarom het (niet) lukte, lees je verderop.

Een kwestie van temperatuur

Meten is weten, dus gingen we vooraf al wat prospectie doen op de parking. De pyrometer leerde ons dat de motorkap van een stilstaande wagen tijdens een Belgische hittegolf (34°C) temperaturen bereikt van 52°C (witte wagens) tot 84°C (zwarte wagens).

Restte nog de vraag: wanneer wordt een eitje hard? Dat antwoord is niet zo eenvoudig. Bij 60 à 65°C begint al een deel van het eiwit te denatureren. Inderdaad, we spreken hier niet over stollen, omdat het hard worden van een ei onomkeerbaar is (in tegenstelling tot bijvoorbeeld water dat stolt tot ijs en weer smelt tot een vloeistof). Het overgrote deel van de aanwezige eiwitten denatureert echter pas bij zo’n 80°C. De dooier-eiwitten hebben dan weer 70°C nodig om helemaal hard te worden. 

Hardcore science

Met een motorkap van 84°C zou je dus denken dat het bakken van een ei een eitje’ is. Helaas schuilt er heel wat meer fysica achter motorkapkoken. Zo blies er er die dag een windje, waardoor de auto met moeite 79°C haalde. En zelfs als we de magische grens van 80°C zouden bereiken, had een ander onderdeel van het ei wellicht roet in het eten gegooid: water.

Want eieren bestaan niet alleen uit eiwitten en vetten, maar ook voor zo’n 90% uit water. In dit geval een grote boosdoener. Water heeft een grote warmtecapaciteit, wat wil zeggen dat het extreem goed is in het absorberen van warmte. Van zodra het ei de motorkap raakte, gaf die dus een heleboel warmte af aan het water in het ei, zonder dat het ei daardoor noemenswaardig warmer werd.

Dat kon je trouwens goed zien aan de dooier in het filmpje: die begon te verschrompelen doordat er water uit het ei verdampte. En dat verdampen … heeft opnieuw een afkoelend effect. Metingen met de pyrometer bevestigden dat: de oppervlaktetemperatuur van het ei werd amper hoger dan 40°C. Ruim onvoldoende voor een goed gebakken eitje.

Blijven proberen

Toch zijn er gevallen bekend van geslaagde motor-eitjes. Die filmpjes komen meestal uit streken waar het nog véél warmer wordt dan op onze warmste dagen. Wie deze zomer op reis blootgesteld wordt aan meer dan 45°C, heeft een grote kans om te slagen in dit experiment. Stuur ons zeker een filmpje als bewijs!