Kan een aap Shakespeare kopiëren?

Geef een oneindig aantal apen een oneindig aantal typemachines en uiteindelijk schrijven ze een werk van Shakespeare. Dat is de stelling van de ​‘eindeloos typende apen’. Maar klopt die ook?
Apen

Stel je voor: je hebt een oneindig aantal apen die oneindig lang willekeurige toetsen op een toetsenbord mogen induwen. Wat is de kans dat ze, op een gegeven moment, een combinatie van toetsen indrukken die leidt tot een volledige kopie van een meesterwerk van William Shakespeare?

1 kans op …

Het gaat om pure wiskundige kansberekening. Als we, voor het gemak, leestekens en hoofdletters negeren, dan blijven er nog 26 alfabet-letters over die de apen in de juiste volgorde moeten intikken. Een aap die ​‘losgaat’ op een speciale typemachine met 26 letter-toetsen heeft dan een kans van 1 op 26 om de eerste letter van Shakespeares toneelstuk ​‘Hamlet’ te raken.

Hamlet begint met de zin ​‘Who’s there?’. De kans dat de aap na de ​‘W’ ook een ​‘H’ raakt is 1 op 262, ofwel 1 kans op 676. De kans om de eerste 20 letters correct te typen wordt zo algauw 1 op 2620, wat ongeveer neerkomt op bijna 1 op 20 quadriljard (dus een 20 met 27 nullen achter). Laten we even verder rekenen: om Hamlet, een tekst met zo’n 130.000 letters, foutloos te typen, kom je dan uit op een kans van 1 op 26130.000. Haast onmogelijk dus. Zelfs met oneindig veel apen zou het ongelofelijk lang duren om daarin te slagen.

Miljarden apen-jaren

Wat als we van theorie-naar-praktijk gaan? Een oneindig aantal apen in handen krijgen is moeilijk, maar gelukkig zijn er de virtuele apen van data engineer Jesse Anderson. Hij creëerde in 2011 miljoenen gecodeerde ​‘apen’ en vergeleek de wartaal die zij produceerden met het werk van Shakespeare. Uiteindelijk sloegen ze erin om alle 38 werken van Shakespeare te voltooien.

Maar eerlijk is eerlijk: deze vlotte uitkomst is te danken aan de helpende hand van Anderson. Zijn virtuele apen hoeven niet één werk in de juiste volgorde te typen. Ze produceren telkens tekstblokken van negen letters die eender waar in eender welk werk van Shakespeare mogen opduiken.

Grote boodschap

Wat dan als we échte apen aan de knoppen zetten? Dat probeerden onderzoekers van de Universiteit van Plymouth. Ze plaatsten een maand lang een toetsenbord in het apenverblijf van Paignton Zoo. De apen waren – zonder overdrijven – verschrikkelijk slecht.

In totaal leverde het maar vijf pagina’s aan tekens op, met daarop vooral de letter ​‘S’ en slechts één klinker, de ​‘A’. Bovendien werd het alfamannetje algauw agressief, waarna hij met een steen op het toetsenbord begon te slaan, en besloten de andere apen er hun ​‘grote boodschap’ op te doen. Volgens de opzichters in de dierentuin had het experiment maar weinig wetenschappelijke waarde, behalve dan dat het aantoonde dat het nog even wachten is op een Shakespeare onder de apen.

Bronnen:

wiskundekansberekeningliteratuurtechnologiebiologie