Hoe willekeurig is shuffle?

Neen, Beyoncé of Drake hebben de muziekstreamingdiensten niet omgekocht om vaker hun nummers in de shuffle-lijsten te krijgen. Het feit dat onze willekeurige afspeellijst niet zo willekeurig lijkt, ligt volledig aan onszelf: ons brein ziet nogal snel patronen – ook in de kleinste toevalligheden. Daardoor voelt iets wat wél willekeurig is toch al snel onwillekeurig aan.

Echte en gevoelsmatige willekeur

Dat we ​‘willekeur’ anders ervaren dan dat het in de echte wereld werkt, heeft iets te maken met de Gamblers Fallacy – of in het Nederlands: de gokkersmisvatting. Wanneer we enkele keren na elkaar een munt opgooien en we kregen al 4x ​‘kop’, dan verwacht ons brein dat we de vijfde keer meer kans hebben op ​‘munt’. Maar dat is niet zo. In werkelijkheid is er een even grote kans dat het opnieuw ​‘kop’ oplevert.

Laten we dit vertalen naar onze geshuffelde muzieklijst. Als we net een nummer van een bepaalde artiest hebt gehoord, verwacht ons brein dat het volgende nummer van een andere artiest zal zijn. Maar in een echt willekeurige mix kan dat net zo goed wel dezelfde artiest zijn. 

Shuffle-algoritme

Ook de shuffle-functie van Spotify was volstrekt willekeurig: zodra je de shuffle-modus inschakelde werden de nummers, net als een stapel speelkaarten, op volgorde geschud. Maar omdat echt willekeurig voor ons dus niet willekeurig genoeg aanvoelt – en de klant natuurlijk koning is – doet Spotify het sinds 2014 anders. 

Er is nu een algoritme dat artiesten gelijkmatiger verdeelt. Staan er vier nummers van Taylor Swift in je lijst, dan zal het algoritme ernaar streven om die elke 20 – 30% van de lengte van de afspeellijst af te spelen. Niet exact 25%, want als shuffle de nummers van dezelfde artiest altijd perfect op gelijke afstand van elkaar zou rangschikken, zou het aanvoelen als een repeterend patroon. En dus opnieuw niet als een ​“willekeurige” volgorde.

Opzettelijk imperfect

Eigenlijk is het algoritme dat Spotify gebruikt vrij eenvoudig. Er bestaan meer geavanceerde algoritmen, maar hoewel die nog beter mixen, maakt hun complexiteit hen erg langzaam. Daardoor moet je te lang wachten voordat je muzieklijst door elkaar geschud is. Spotify gaat dus voor een simpeler shuffle-systeem. Dat zal nooit helemaal perfect zijn, maar … je kan altijd nóg een keer op shuffle drukken.