Girl power in de wetenschap

Caroline Herschel (1750 — 1848): voltijds astronome

Deze kleine Duitse dame — Caroline Herschel haalde nog geen 1,3 meter — mag enkele grootse ontdekkingen op haar naam schrijven: ze ontdekte maar liefst acht kometen binnen een periode van elf jaar.

Haar broer William, die ook astronoom was, bouwde een — voor die tijd — enorme telescoop. Daarmee brachten ze samen zo’n 2500 nieuwe sterclusters en nevels in kaart. Dat vormde de basis voor de New General Catalogue: de NGC-notatie waarmee deze astronomische objecten tot op de dag van vandaag worden geïdentificeerd. Als waardering voor haar werk ontving Herschel vanaf 1787 een jaarsalaris van de Engelse koning George III. Zo werd ze de eerste vrouw die betaald werd voor haar werk in de astronomie.

Grace Hopper (1906 — 1992): pionier in de IT

Vrouwen en IT: een geweldige match! De Amerikaanse Grace Hopper bewijst het. Ze behaalde in 1934 niet alleen als één van de eerste vrouwen een doctoraat in de wiskunde aan de Yale Universiteit, ze werd ook een van de eerste moderne computerprogrammeurs.

Grace haar IT-carrière startte bij het leger — toen ook nog zo’n mannenbastion: tijdens de Tweede Wereldoorlog ging ze in dienst bij de Amerikaanse marine, waar ze werkte aan computertoepassingen. Ook na de oorlog bleef ze er aan de slag als computerspecialist. Haar doel: computers gebruiksvriendelijker maken voor het grote publiek. Hopper schreef daarvoor mee aan de universele programmeertaal ​‘COBOL’. Het leverde haar in 1969 de eerste Computer Science Man-of-the-Year Award op.

Janet Rowley (1925 — 2013): de vrouw die kanker bang maakte

Haar naam zegt je misschien niets, maar toch is de Amerikaanse Janet Rowley een van de belangrijkste wetenschappers van de voorbije eeuw. Zij was de eerste die aantoonde dat genmutaties tot kanker kunnen leiden.

Janet veranderde de manier waarop de medische wereld naar kanker keek. Haar ontdekking zette de deur open voor nieuwe geneesmiddelen en behandelingen. Maar het had helemaal anders kunnen lopen: Janet mocht zich in 1944 immers niet inschrijven voor een opleiding geneeskunde, omdat het aantal vrouwen dat tot de richting toegelaten werd — amper drie voor een klas van 65 studenten — bereikt was. Gelukkig lukte het een academiejaar later wél. Na een leven vol wetenschap overleed Rowley in 2013 op 88-jarige leeftijd. Ironisch genoeg aan de gevolgen van kanker.

Jane Goodall (1934 — …): de vrouwelijke Tarzan

In 1960 reisde deze Britse biologe naar Tanzania, waar ze startte aan haar baanbrekend onderzoek naar het gedrag van chimpansees.

Dankzij Janes observaties nam de kennis over mensapen enorm toe. Ze bestudeerde het sociale en familiale leven van de chimpansees en noteerde hoe ze op jacht gingen en eenvoudige werktuigen gebruikten. Ze leefde zo nauw samen met de dieren dat ze hen zelfs namen gaf. Na jaren veldwerk ruilde Goodall haar onderzoeksactiviteiten in voor activisme. Vandaag reist ze nog steeds de wereld rond om te ijveren voor het behoud van de mensaap.

Christine Van Broeckhoven (1953 — …): onderzoekster met wereldfaam

Straffe wetenschapsmadammen zijn ook hier en nu te vinden. Zoals Christine Van Broeckhoven. De Belgische moleculaire biologe doet al jaren onderzoek naar Alzheimer en dementie.

In 1989 stampte Christine haar eigen laboratorium voor Neurogenetica uit de grond, daarna werd ze directeur van het Moleculaire Neurologie departement van het VlB — met meer dan 100 onderzoekers onder zich. Dankzij haar baanbrekend onderzoek volgden heel wat bekroningen. Zo kreeg Van Broeckhoven de Award for Medical Research van de Metlife Foundation, en mocht ze in 1993 de Potamkinprijs in ontvangst nemen – de Nobelprijs voor neurowetenschappers, zeg maar.