Getest: Beschermt oude zonnecrème nog tegen de zon?

Wij deden de test: we vergeleken de werking van twee zonnecrèmes (één nieuwe fles en één fles van meer dan vijf jaar oud). Helaas kregen we onze baas niet zover om een reisje naar de Canarische eilanden te betalen voor een in vivo proef. Dus deden we het experiment in vitro in ons lab, met een high tech uitrusting bestaande uit markeerstiften, een blad papier en … een UV-lamp.

In het filmpje kan je zien dat UV-stralen volledig worden geblokkeerd door zowel de nieuwe als de oude zonnecrème. De tekening ingesmeerd met after sun licht wél op onder de UV-lamp.

UV-watte?

Om te begrijpen wat er gebeurt, bekijken we eerst het fenomeen ​‘licht’ van dichterbij. Licht kan je je voorstellen als een golf. De golflengte van licht is dan de afstand tussen twee golftoppen. De golflengte van zichtbaar licht (alle kleuren van de regenboog) bevindt zich tussen 380 en 750 nm. Ultraviolet licht heeft nog kortere golven: van 100 tot 400 nm. Eerder in het spectrum kom je ook nog gammastralen en X‑stralen tegen, de langere golven zijn infrarood licht, microgolven en radiogolven

Witte waas

Een voorwerp is zichtbaar (weerkaatst licht), als de diameter van het voorwerp minstens even groot is als de golflengte van de lichtgolf. Daarom gingen zonnecrème-makers experimenteren met het toevoegen van fysische filters aan hun producten, i.p.v. de chemische filters die wel eens irritaties of allergieën durfden veroorzaken.

In eerste instantie gebruikte men relatief grote deeltjes, die hun werk een beetje té goed deden. Ze weerkaatsten niet alleen UV-licht, maar ook alle kleuren zichtbaar licht. Daardoor zag je er helemaal wit uit als je gesmeerd had. Niet meteen motiverend om mee op het strand te gaan pronken …

Nano-filter

Gelukkig bracht nanotechnologie de oplossing. De zonnecrèmes die we in deze proef gebruikten, waren inderdaad zogenaamde ​‘nano-zonnecrèmes’. Daarin zitten minuscule metaaloxide-deeltjes (bijvoorbeeld zinkoxide of titaniumdioxide) die het schadelijke licht simpelweg weerkaatsen. De nanopartikels zijn dus nét groot genoeg om UV-licht te verstrooien, maar laten zichtbaar licht wél op je huid invallen waardoor de crème heerlijk transparant blijft.

Een groot voordeel van die nanodeeltjes, is dat ze niet onderhevig zijn aan chemisch bederf. Ze blijven dus gewoon hun werk doen, ook al staat je fles zonnemelk al jaren in de kast. Uiteraard kan het nog steeds zijn dat andere bestanddelen van je zonnebeschermer hun beste tijd gehad hebben. Maar als de inhoud nog fris ruikt, hoef je hem écht niet in de vuilnisbak te kieperen!