Dyslexie, een evolutionair voordeel?

Volgens wetenschappers heeft 5 tot liefst 20 procent van de wereldbevolking een vorm van dyslexie. Ze schrijven letters in spiegelbeeld of in een andere volgorde, ze leren de correcte spelling heel wat moeilijker aan, of ​‘zien’ maar moeilijk woorden omdat letters lijken te verspringen.

Groter geheel

Dyslexie wordt vaak nog gezien als een ​‘probleem’, maar onderzoekers van de Universiteit van Cambridge noemen het liever een ​‘verschil’. Uit studies van de hersenen en het gedrag van mensen met dyslexie blijkt immers dat ze globaal denken en daardoor goed zijn in het ​‘grote geheel’ zien. Ze verkennen graag het onbekende en zijn bovengemiddeld creatief en inventief. Het is dan ook niet verwonderlijk dat je onder kunstenaars, architecten en ingenieurs heel wat mensen met dyslexie vindt.

Evolutionair voordeel

Volgens de onderzoekers is dyslexie dan ook niet ontstaan omdat er iets misliep, maar net omdat er iets nodigs was. Straffer nog, ze noemen het cruciaal voor de ontwikkeling van de mens en het overleven van onze soort.

De omgeving waarin onze voorouders leefden, veranderde doorheen de tijd. Naast opgedane kennis benutten, moesten we dus ook heel wat nieuwe dingen ontdekken, maar een brein heeft maar een beperkte capaciteit. Daarom ontwikkelde er zich ​‘gespecialiseerde’ breinen: het ene raakte meer bedreven in het benutten van gekende en aangeleerde informatie, terwijl het andere zich richtte op ontdekken en uitvinden. Zo vormden er zich, onder evolutionaire druk, verschillende typen mensen die elkaar goed aanvulden en ervoor zorgden dat de mensheid kon overleven.

Keerzijde

Ieder type brein heeft zijn eigen voor- en nadelen. Mensen met dyslexie zijn creatief en innovatief, maar hebben problemen met lezen en schrijven. Het lastige is dat ons onderwijssysteem die nadelen vandaag sterker doet opvallen dan de voordelen. Om te leren lezen, schrijven, rekenen, … nemen we immers bestaande kennis op volgens vastgelegde regels. Zodra de vaardigheden aangeleerd zijn, kunnen we ze automatisch en snel verwerken. Maar als een vaardigheid automatisch wordt, benut je steeds weer opnieuw dezelfde informatie. En net met dat ​‘procedureel leren’ hebben mensen met dyslexie het moeilijk, waardoor dyslexie als een leerprobleem wordt gezien.

Blijft nodig

De onderzoekers raden dan ook aan om ook nadruk te leggen op ​‘ontdekkend leren’ en zo ook die andere manier van denken aan te moedigen. Want ook in de toekomst zullen we een mix van analytische en creatieve denkers nodig hebben. Onze leefomstandigheden zullen immers veranderlijk blijven — denk maar aan de klimaatverandering die onze wereld ondergaat.