DIY: Haarlakkanon

Vroeger werden CFK’s gebruikt als drijfgas in spuitbussen. Die tastten de ozonlaag aan, dus zocht men een alternatief. De ozonlaag kon weer op twee oren slapen, maar ongevaarlijk is de nieuwe generatie drijfgassen allerminst!
Haarlakkanon

Een plastic fles, een lange buis, wat tape, een mes en een snuifje haarlak: dat is alles wat je nodig hebt om zelf een haarlakkanon te bouwen. Pingpongbal erin, vonkje erbij en BAM! Hou het wel veilig: richt nooit naar levende wezens en doe het alleen met een volwassene erbij.

Het ene drijfgas is het andere niet

CFK’s of chloorfluorkoolstofverbindingen werden vroeger vaak gebruikt als drijfgas. Sinds het Montreal Protocol in 1989 – ter bescherming van de ozonlaag – werden alternatieven gezocht voor de toentertijd gangbare CFK’s als drijfgas. Het nadeel van die alternatieven (propaan,butaan, dimethylether, …) is dat ze stuk voor stuk brandbaar zijn.

Dat weegt volgens fabrikanten echter niet op tegen de voordelen: ze zijn relatief makkelijk samen te drukken tot een vloeistof die veilig kan worden weggeborgen in een kleine container. Dat lukt het beste met vloeistoffen waarvan het kookpunt nét iets lager is dan kamertemperatuur. In zo’n spuitbus heerst dus een beperkte druk, waarbij er een evenwicht is tussen het drijfgas in vloeibare en gasvormige toestand.

Wanneer je het ventiel van een spuitbus indrukt, duwt het samengedrukte gas de vloeistof naar buiten via een slangetje. Tijdens het spuiten verdampt er onmiddellijk nieuwe vloeistof om het evenwicht te herstellen.

En het milieu?

Waar CFK’s slecht waren voor de ozonlaag, zijn ook de alternatieven niet onschadelijk. Ze worden meestal gewonnen als bijproduct uit de olie- en aardgasindustrie en ze dragen bij tot het smogprobleem. Ook het inademen van sommige drijfgassen kan schadelijk zijn, al valt dat bij kleine hoeveelheden waarschijnlijk nog wel mee.

Geen zin in brandbare, schadelijke drijfgassen? I.p.v. een spuitbus deodorant kan je een roller gebruiken. Of je kan op zoek gaan naar andere types spuitbussen, die werken met een handpomp om de druk op te bouwen. Maar dat kan wel eens lang zoeken worden …