Hoe maak je kunst met evenwicht?

Maak een blikjesmobiel die perfect in evenwicht is!
Een hefboom ken je misschien al. Maar wist je dat je dankzij de hefboomtheorie zelf een prachtige én evenwichtige mobiel kunt maken?
Mobiel in balans

Wat heb je nodig?

  • IJzeren kleerhangers
  • Isolatietape
  • Lege drankblikjes of andere voorwerpen om aan je mobiel te hangen (liefst voorwerpen met een gelijk gewicht)
  • Stukjes ijzerdraad (ongeveer 7 cm), in een S‑vorm gebogen
  • Hamer en puntslag
  • Schroefhaken
  • Extra materiaal om de voorwerpen op te hangen
  • Ophangpunt voor je mobiel
  • Meetlat en rekenmachine
Experiment mobiel in balans

Aan de slag!

Stap 1: Om te voorkomen dat de blikjes (of andere voorwerpen) gaan verschuiven, kun je de kleerhangers best voorzien van een antisliplaag. Wikkel bijvoorbeeld wat kleurige isolatietape rondom de onderkant van de kleerhanger.

Stap 2: Hang een kleerhanger op. Zorg voor voldoende ruimte rondom de kleerhanger, zodat je een grote mobiel kan maken.

Stap 3: Hang blikjes (of andere voorwerpen) aan beide zijden van de kleerhanger, met behulp van een stuk S‑vormige ijzerdraad. Je kan op veilig spelen en aan de twee uiteinden een even grote last ophangen.

Stap 4: Je kan ook meerdere lasten onder elkaar bevestigen. Om een blikje onderaan een ander blikje te kunnen hangen, maak je met een hamer en een puntslag een gaatje in de bodem. Bevestig een schroefhaak in het gaatje, waaraan andere blikjes (of kleerhangers) kunnen bevestigd worden.

Stap 5: Als je meerdere lasten onder elkaar wilt hangen, wordt het moeilijker om de mobiel in evenwicht te brengen. Als je bijvoorbeeld één blikje aan het ene uiteinde hangt, kun je de mobiel in balans brengen door aan de andere kant twee blikjes te hangen, maar dan op de helft van de afstand tot het middelpunt van de kleerhanger. Of door drie blikjes op een derde van die afstand te hangen. Hoe groter het verschil in last, hoe dichter bij het middelpunt je de zwaarste last moet hangen. Begrijp je nu waarom we eerst voor een antisliplaag zorgden, zodat de blikjes niet verschuiven?

Stap 6: Om je mobiel uit te breiden, kan je extra kleerhangers gebruiken. De kleerhangers kun je ophangen aan een andere kleerhanger of onder een blikje.

Hangende blikjes

Wat gebeurt er?

Je hebt zelf een mobiel gemaakt! Een kunstwerk met behulp van de wetenschap!

Naargelang de materialen die je verzameld hebt, zal jouw eigen mobiel er hetzelfde of helemaal anders uit gaan zien.

Hoe zit dat?

Je kunt je mobiel in balans brengen door voortdurend de blikjes te verschuiven tot er een evenwicht ontstaat.

Elke kleerhanger is een hefboom. Het middelpunt van de hefboom bevindt zich in het midden van de kleerhanger. Een hefboom is in evenwicht als het gewicht aan beide kanten hetzelfde is én het op dezelfde afstand van het middelpunt hangt. 

Maar… je kan er ook mee spelen zodat je een mobiel hebt die er niet langs beide kanten hetzelfde uitziet. Je kan een licht gewicht aan de ene kant hangen en een zwaar gewicht aan de andere kant. Om de kleerhanger toch in evenwicht te houden, hang je het lichte gewicht dan verder van het middelpunt. Hoe verder het gewicht zich van het middelpunt bevindt, hoe zwaarder het zal doorwegen’.

Blikjesmobiel
Wip

Waar kom je dat nog tegen?

Een wip in de speeltuin is ook een hefboom. Als je evenveel weegt, en je duwt je niet af, dan blijft die in evenwicht. Weegt je vriendje minder dan jou en zak je altijd snel terug naar beneden? Dan kan je altijd wat dichter naar het middelpunt schuiven.

Wetenschap en techniek:
2.2 De leerlingen kunnen specifieke functies van onderdelen bij eenvoudige technische systemen onderzoeken door middel van hanteren, monteren of demonteren.
2.3 De leerlingen kunnen onderzoeken hoe het komt dat een zelf gebruikt technisch systeem niet of slecht functioneert.
2.13 De leerlingen kunnen een eenvoudige werktekening of handleiding stap voor stap uitvoeren.