Wat heb je nodig?
- Plakband
- Stukje karton
- Metalen paperclip
- Schroevendraaier
- Striptang
- Lampje
- Lamphouder
- Batterijclip
- Batterij van 9 volt
- 20 cm geïsoleerde elektriciteitsdraad
- 2 splitpennen
- Eventueel: andere voorwerpen om uit te testen als schakelaar
Aan de slag!
Stap 1: Neem de elektriciteitsdraad en de batterijclip. Verwijder voorzichtig minstens 2,5 cm van het omhulsel aan de uiteinden van elke draad met de striptang.
Stap 2: Verbind één draad van de batterijclip met één zijde van de lamphouder en bevestig de gestripte elektriciteitsdraad aan de andere kant van de lamphouder. Plaats de batterij in de clip en het lampje in de houder.
Stap 3: Duw daarna één splitpen door een stuk karton zoals op de foto. Maak een paperclip vast aan een tweede splitpen en duw ook die splitpen door het karton.
Stap 4: Draai dan het karton om en wikkel een elektriciteitsdraad rond elke splitpen (de ene draad komt van het lampje, de andere van de batterijclip). Buig daarna de splitpennen open en bevestig die met behulp van plakband tegen het karton.
Stap 5: Wat denk je dat er gebeurt als je de paperclip die vasthaakt aan de splitpen tegen de kop van de andere splitpen duwt? Test het uit. Wat gebeurt er als je de paperclip wegdraait van de andere splitpen?
Wat gebeurt er?
Jouw instrumentje schakelt de stoom aan en uit. Als je de paperclip tegen de kop van de splitpen duwt, brandt het lampje. Draai je de paperclip weg, dan gaat het lampje uit.
Hoe zit dat?
Je bouwde een stroomkring met een schakelaar. Als de paperclip de andere splitpen niet raakt, is je stroomkring onderbroken. Het lampje is dan uit. Maar… als je wel de splitpen raakt, sluit je de stroomkring en kan er elektriciteit doorstromen. Dan brandt het lampje.
Een stroomkring is gemaakt van metalen draden, omdat die de stroom goed geleiden. Elke verbinding moet ook van metaal zijn. De paperclip is een goede geleider. Probeer eens andere voorwerpen tussen de schakelaar te steken en kijk of dan het lampje brandt. Sorteer die voorwerpen: geleiders en niet-geleiders van stroom. Van welk materiaal zijn de niet-geleiders gemaakt? Niet-geleiders noemen we ook wel isolatoren. Ze worden gebruikt om draden in te kapselen of te isoleren, zodat je geen elektrische schok kunt krijgen.
Waar kom je dat nog tegen?
Ook de schakelaars bij je thuis werken op dezelfde manier. Je hoort een klik als je iets aanzet (dan sluit je de stroomkring) of afzet (dan onderbreek je de stroomkring).
Ben je leerkracht?
Na dit proefje ben je weer een stap dichter bij de realisatie van enkele ontwikkelingsdoelen en/of eindtermen:
- Terug naar overzicht
- Terug naar overzicht
- Terug naar overzicht
- Terug naar overzicht
- Terug naar overzicht
- Terug naar overzicht
- Terug naar overzicht
- Terug naar overzicht
- Terug naar overzicht
- Terug naar overzicht
- Terug naar overzicht