Maak jij een spijker magnetisch?

We maken een elektromagneet.
Kan je een magneet maken met een spijker, spoel en elektriciteit? Test het uit.
EXP Electromagneet 13

Opgelet!

Gebruik voor je proeven NOOIT elektriciteit van een stopcontact. Die is veel te krachtig.

Wat heb je nodig?

  • Stalen spijker
  • Elektrische draad van 4m lang 
  • Batterij
  • Striptang
  • 2 krokodillenklemmen
  • Schroevendraaier
  • Stukje papier
  • Kleefband
  • Enkele paperclips
  • Enkele metalen voorwerpen van verschillend gewicht (nagels, spelden…)
Papierklemmen

Aan de slag!

Stap 1: Omwikkel een spijker met papier en plak dit vast.

Stap 2: Strip de elektrische draad aan de uiteinden (5 tot 10 cm lang).

Stap 3: Wikkel de draad vanaf ongeveer 15 à 20 cm in 3 lagen naar de punt toe om de spijker (als je onderaan bent gekomen, wikkel je de draad in een tweede laag naar de top). Zorg dat de wikkelingen dicht bij elkaar aansluiten. Er mogen geen openingen zijn.

Stap 4: Verbind de uiteinden van de draad d.m.v. krokodillenklemmen met de batterij. Wat zou er gebeuren als je de paperclips bij de spijker houdt? En wat als je de draad weer losmaakt van de batterij? Probeer het uit.

Stap 5: Maak de draad los van de batterij en probeer eens om de draad in 4 à 5 lagen rond de nagel te wikkelen. Verbind de draad dan opnieuw met de batterij en hou er weer paperclips bij. Wat stel je vast?

EXP Electromagneet 13

Wat gebeurt er?

Je maakte een elektromagneet. De spoel is alleen magnetisch als er stroom doorheen gaat.

Is de draad verbonden met de batterij? Dan worden de paperclips aangetrokken. Maak je de draad los van de batterij? Dan vallen ze er onmiddellijk af.

Hoe meer wikkelingen van de draad rond de spijker, hoe sterker de elektromagneet.

Hoe zit dat?

Elektrische stroom wekt een magnetisch veld op. Je kan dit gemakkelijk voorstellen met een kompas. Je legt het kompas naast een elektrische draad waar stroom doorloopt. Het kompas raakt het noorden kwijt op het ogenblik dat je de stroom aanzet. Door het magnetische veld wordt de naald van het kompas aangetrokken of afgestoten en die geeft daardoor een foute richting aan.

Door de draad rond de nagel te wikkelen en stroom door de draad te voeren, worden de deeltjes in het metaal allemaal op eenzelfde manier gericht waardoor het metaal magnetisch wordt. Je kunt dit niet zien maar wel vaststellen doordat het andere metalen aantrekt. Als je de stoom onderbreekt, valt ook de magnetische werking weg en vallen de metalen voorwerpen van de nagel.

EXP Electromagneet 02
Koken

Waar kom je dat nog tegen?

Tegenwoordig vind je in veel keukens een inductiekookplaat. In zo’n kookplaat zitten elektromagneten. Die creëren een magnetisch veld dat heel snel van richting wisselt. Dat zorgt ervoor dat (de juiste) metalen pannen en potten heet worden.

Wiskunde, exacte wetenschappen en technologie:
A-stroom 6.35: De leerlingen onderzoeken waarneembare eigenschappen van courante materialen en grondstoffen i.f.v. een technisch proces.
A-stroom 6.49 / B-stroom 6.32: De leerlingen illustreren de wisselwerking tussen STEM-disciplines onderling en met de maatschappij.
B-stroom 6.20: De leerlingen passen eenvoudige methodes toe om waarneembare eigenschappen van courante materialen en grondstoffen te onderscheiden i.f.v. een technisch proces.
B-stroom 6.25: De leerlingen realiseren het technisch systeem op basis van een ontwerp en een aangereikt stappenplan.

Zin in nog meer proefjes?

Vallende mok 2

Kan een rondel de val van een mok breken?

Regenboog 3

Kan jij een regenboog maken?

Möbiusband 1

Hoe maak je een möbiusband?

Kleuren licht mengen 6

Welke kleuren kan je maken door licht te mengen?