Hoe maak je een flessenxylofoon?

Glazen flessen met water, dat klinkt als muziek in de oren!
Als je een rij glazen flessen met steeds meer water vult, krijg je een flessenxylofoon. Welke fles klinkt het hoogst als je ertegen tikt? En welke als je erover blaast?
Flessenxylofoon 4

Wat heb je nodig?

  • Dozijn glazen flessen
  • Water
  • Stokje
Flessenxylofoon 1

Aan de slag!

Stap 1: Vul een rij flessen met steeds meer water. In de eerste fles zit niets, de laatste fles is vol.

Stap 2: Welke fles klinkt het hoogst als je ertegen tikt, denk je? En welke als je over de opening blaast? Probeer het uit en regel de waterstand bij tot je een mooie toonladder hebt.

Stap 3: Speel nu een eenvoudig melodietje op de flessen.

Enkele tips

  • De flessen klinken mooier als je ze ophangt aan touwtjes. Dan kunnen ze vrij trillen, zonder gehinderd te worden door het tafelblad. 
  • Het loont de moeite flessen van verschillende dranken te gebruiken. Ook al lijken ze op het eerste gezicht even groot, en zouden ze dus hetzelfde moeten klinken, in de praktijk is dat niet zo. wanddikte, vorm en soort glas spelen ook een rol. Ook op het oog identieke flessen hebben daardoor een iets andere toon. Hoe meer soorten flessen je verzamelt, hoe groter je totaal bereik zal zijn.
Shutterstock 539734291

Wat gebeurt er?

Tik je tegen de flessen? Dan merk je: hoe minder water in de fles, hoe hoger de toon. 

Blaas je over de flessen? Dan is het omgekeerde waar: hoe meer water in de fles, hoe hoger de toon.

Hoe zit dat?

Geluiden zijn trillingen. Die trillingen reizen door de lucht naar je trommelvliezen. Die gaan ook trillen en zo hoor je geluid.

Alles begint dus met een voorwerp dat de lucht doet trillen. En hoe sneller het trilt, hoe hoger de toon die we horen. Is een voorwerp licht? Dan kan het snel trillen en klinkt het hoog als je ertegen tikt. Is een voorwerp zwaar? Dan trilt het traag en klinkt het laag.

Wanneer je dus tegen een fles met water tikt, breng je zowel de fles als het water dat erin zit aan het trillen. Als er weinig water in zit, is het geheel lichter en kan het dus sneller trillen. De fles klinkt dan hoger dan een fles met veel water in.

Wanneer je blaast over de fles, merk je het omgekeerde. Nu doe je immers niet de fles en het water trillen, maar enkel de lucht die in de fles zit. Hoe minder lucht je doet trillen, hoe hoger de toon. En een fles met veel water erin, bevat maar weinig lucht. Die klinkt dus hoog.

Flessenxylofoon 3

Hoe zit dat?

Ook als je muziekinstrumenten goed bekijkt, kan je zien waarom iets hoger of lager klinkt. Zo zullen dunne gitaarsnaren hoger klinken dan dikke. Bij een xylofoon geven de kleinste, dunste en kortste plaatjes dan weer de hoogste klanken.

Wetenschap en techniek:
1.1 De leerlingen kunnen gericht waarnemen met alle zintuigen en kunnen waarnemingen op een systematische wijze noteren.
1.2 De leerlingen kunnen, onder begeleiding, minstens één natuurlijk verschijnsel dat ze waarnemen via een eenvoudig onderzoek toetsen aan een hypothese.
1.3 De leerlingen kunnen in een beperkte verzameling van organismen en gangbare materialen gelijkenissen en verschillen ontdekken en op basis van minstens één criterium een eigen ordening aanbrengen en verantwoorden.
1.14 De leerlingen kunnen van courante materialen uit hun omgeving enkele eigenschappen aantonen.

Zin in nog meer proefjes?

Vallende mok 2

Kan een rondel de val van een mok breken?

Regenboog 3

Kan jij een regenboog maken?

Möbiusband 1

Hoe maak je een möbiusband?

Kleuren licht mengen 6

Welke kleuren kan je maken door licht te mengen?